Уақыт туралы 52
Уақыт - қадірін білгенге қазына,
Білмегенге быламық. Ýaqyt - qadirin bilgenge qazyna,
Bilmegenge bylamyq. Уақыт керуеніне бөгет жоқ. Ýaqyt kerýenine bóget joq. Уақыттың бос өткені - өмірдің бос кеткені. Ýaqyttyń bos ótkeni - ómirdiń bos ketkeni. Жан жарасына уақыт емші. Jan jarasyna ýaqyt emshi. Уақыт тас екеш тасты да тоздырады. Ýaqyt tas ekesh tasty da tozdyrady. Әр нәрсе уақытында қызықты. Ár nárse ýaqytynda qyzyqty. Мезгілі жетсе мұз да ерір. Mezgili jetse muz da erir. Кеменің арбаға мінетін де,
Арбаның кемеге мінетін де кезі болады. Kemeniń arbaǵa minetin de,
Arbanyń kemege minetin de kezi bolady. Ештен кеш жақсы. Eshten kesh jaqsy. Кешегі күннен алыс жоқ,
Ертеңгі күннен жақын жоқ. Keshegi kúnnen alys joq,
Erteńgi kúnnen jaqyn joq. Өткен күн - ұшқан құс,
Шақырсаң да келмейді. Ótken kún - ushqan qus,
Shaqyrsań da kelmeıdi. Еңбектеп жылжысаң да ертеңге ұмтыл. Eńbektep jyljysań da erteńge umtyl. Қара тұяқ қарында жатпас,
Мезгіл болмай таң атпас. Qara tuıaq qarynda jatpas,
Mezgil bolmaı tań atpas. Таң атпайын десе де,
Күн қоймайды. Tań atpaıyn dese de,
Kún qoımaıdy. Батар күннің атар таңы бар. Batar kúnniń atar tańy bar. Ақ пен қызыл арасында. Aq pen qyzyl arasynda. Құдайдың күні тарыдан да көп. Qudaıdyń kúni tarydan da kóp. Адамның жаманы бар,
Күннің жаманы жоқ. Adamnyń jamany bar,
Kúnniń jamany joq. Ғұмырың бір күн болса да, жорға мініп өт. Ǵumyryń bir kún bolsa da, jorǵa minip ót. Жылдан жылға жел бетер. Jyldan jylǵa jel beter. Айда аяқ, жылда жілік жоқ. Aıda aıaq, jylda jilik joq. Ай - айдың аты басқа,
Әр айдың оты басқа. Aı - aıdyń aty basqa,
Ár aıdyń oty basqa. Туған Ай - тураған етпен бірдей. Týǵan Aı - týraǵan etpen birdeı. Жаңа айдан жаңсылық. Jańa aıdan jańsylyq. Ескі айда есіркеп,
Жаңа айда жарылқа. Eski aıda esirkep,
Jańa aıda jarylqa. Жылан жылы жылыс болды,
Жылқы жылы ұрыс болды,
Қой жылы заңғар тоғыс болды. Jylan jyly jylys boldy,
Jylqy jyly urys boldy,
Qoı jyly zańǵar toǵys boldy. Бірдің айы - білектің айы. Birdiń aıy - bilektiń aıy. Үштің айы - күштің айы. Úshtiń aıy - kúshtiń aıy. Көкек айы - көк ішек. Kókek aıy - kók ishek. Ақпан-дақпан алты күн,
Аяғымен жеті жүн. Aqpan-daqpan alty kún,
Aıaǵymen jeti jún. Үт келді - жұт келді. Út keldi - jut keldi. Жақсы болса - құт,
Жаман болса - жұт. Jaqsy bolsa - qut,
Jaman bolsa - jut. Үт кірді, үсік шықты. Út kirdi, úsik shyqty. Әз (Наурыз) болмай, жаз болмайды,
Жаз болмай, мәз болмайды. Áz (Naýryz) bolmaı, jaz bolmaıdy,
Jaz bolmaı, máz bolmaıdy. Есепшінің есебі кісесінде. Esepshiniń esebi kisesinde. Жона бергеннің жұқарар кезі,
Соза бергеннің үзілер кезі. Jona bergenniń juqarar kezi,
Soza bergenniń úziler kezi. Жуанның жіңішкерер,
Жіңішкенің үзілер шағы. Jýannyń jińishkerer,
Jińishkeniń úziler shaǵy. Сәуір болмай, тәуір болмас. Sáýir bolmaı, táýir bolmas. Сәуір болса, күн күркірер,
Күн күркіресе, көк дүркірер. Sáýir bolsa, kún kúrkirer,
Kún kúrkirese, kók dúrkirer. Бес тоғыста қар кетпес,
Үш тоғыста қар қалмас. Bes toǵysta qar ketpes,
Úsh toǵysta qar qalmas. Қыстың соңы - жеті тоғыс,
Көктем басы - бес тоғыс. Qystyń sońy - jeti toǵys,
Kóktem basy - bes toǵys. Жаз жарлынікі, қыс әлдінікі. Jaz jarlyniki, qys áldiniki. Сәуірдегі жауын -
сауып тұрған сауын. Sáýirdegi jaýyn -
saýyp turǵan saýyn. Сүмбіледе су суыр,
Таразыда таң суыр. Súmbilede sý sýyr,
Tarazyda tań sýyr. Ақырап ақырып келеді,
қарлы боранын шақырып келеді. Aqyrap aqyryp keledi,
qarly boranyn shaqyryp keledi. Қараша болмай, қар жаумас. Qarasha bolmaı, qar jaýmas. Қараша - қауыс,
Кәрі-құртаңды тауыс. Qarasha - qaýys,
Kári-qurtańdy taýys. Кешегі жылға бүгін сай,
Былтырғы құлын - биыл тай. Keshegi jylǵa búgin saı,
Byltyrǵy qulyn - bıyl taı. Өткен күнде белгі жоқ. Ótken kúnde belgi joq. Уақыт - көшкен керуен. Ýaqyt - kóshken kerýen. Өткен күннің бәрі ұмыт. Ótken kúnniń bári umyt. Жыл деген ат басын бұрғанша,
Ат деген аунап тұрғанша. Jyl degen at basyn burǵansha,
At degen aýnap turǵansha.
Білмегенге быламық. Ýaqyt - qadirin bilgenge qazyna,
Bilmegenge bylamyq. Уақыт керуеніне бөгет жоқ. Ýaqyt kerýenine bóget joq. Уақыттың бос өткені - өмірдің бос кеткені. Ýaqyttyń bos ótkeni - ómirdiń bos ketkeni. Жан жарасына уақыт емші. Jan jarasyna ýaqyt emshi. Уақыт тас екеш тасты да тоздырады. Ýaqyt tas ekesh tasty da tozdyrady. Әр нәрсе уақытында қызықты. Ár nárse ýaqytynda qyzyqty. Мезгілі жетсе мұз да ерір. Mezgili jetse muz da erir. Кеменің арбаға мінетін де,
Арбаның кемеге мінетін де кезі болады. Kemeniń arbaǵa minetin de,
Arbanyń kemege minetin de kezi bolady. Ештен кеш жақсы. Eshten kesh jaqsy. Кешегі күннен алыс жоқ,
Ертеңгі күннен жақын жоқ. Keshegi kúnnen alys joq,
Erteńgi kúnnen jaqyn joq. Өткен күн - ұшқан құс,
Шақырсаң да келмейді. Ótken kún - ushqan qus,
Shaqyrsań da kelmeıdi. Еңбектеп жылжысаң да ертеңге ұмтыл. Eńbektep jyljysań da erteńge umtyl. Қара тұяқ қарында жатпас,
Мезгіл болмай таң атпас. Qara tuıaq qarynda jatpas,
Mezgil bolmaı tań atpas. Таң атпайын десе де,
Күн қоймайды. Tań atpaıyn dese de,
Kún qoımaıdy. Батар күннің атар таңы бар. Batar kúnniń atar tańy bar. Ақ пен қызыл арасында. Aq pen qyzyl arasynda. Құдайдың күні тарыдан да көп. Qudaıdyń kúni tarydan da kóp. Адамның жаманы бар,
Күннің жаманы жоқ. Adamnyń jamany bar,
Kúnniń jamany joq. Ғұмырың бір күн болса да, жорға мініп өт. Ǵumyryń bir kún bolsa da, jorǵa minip ót. Жылдан жылға жел бетер. Jyldan jylǵa jel beter. Айда аяқ, жылда жілік жоқ. Aıda aıaq, jylda jilik joq. Ай - айдың аты басқа,
Әр айдың оты басқа. Aı - aıdyń aty basqa,
Ár aıdyń oty basqa. Туған Ай - тураған етпен бірдей. Týǵan Aı - týraǵan etpen birdeı. Жаңа айдан жаңсылық. Jańa aıdan jańsylyq. Ескі айда есіркеп,
Жаңа айда жарылқа. Eski aıda esirkep,
Jańa aıda jarylqa. Жылан жылы жылыс болды,
Жылқы жылы ұрыс болды,
Қой жылы заңғар тоғыс болды. Jylan jyly jylys boldy,
Jylqy jyly urys boldy,
Qoı jyly zańǵar toǵys boldy. Бірдің айы - білектің айы. Birdiń aıy - bilektiń aıy. Үштің айы - күштің айы. Úshtiń aıy - kúshtiń aıy. Көкек айы - көк ішек. Kókek aıy - kók ishek. Ақпан-дақпан алты күн,
Аяғымен жеті жүн. Aqpan-daqpan alty kún,
Aıaǵymen jeti jún. Үт келді - жұт келді. Út keldi - jut keldi. Жақсы болса - құт,
Жаман болса - жұт. Jaqsy bolsa - qut,
Jaman bolsa - jut. Үт кірді, үсік шықты. Út kirdi, úsik shyqty. Әз (Наурыз) болмай, жаз болмайды,
Жаз болмай, мәз болмайды. Áz (Naýryz) bolmaı, jaz bolmaıdy,
Jaz bolmaı, máz bolmaıdy. Есепшінің есебі кісесінде. Esepshiniń esebi kisesinde. Жона бергеннің жұқарар кезі,
Соза бергеннің үзілер кезі. Jona bergenniń juqarar kezi,
Soza bergenniń úziler kezi. Жуанның жіңішкерер,
Жіңішкенің үзілер шағы. Jýannyń jińishkerer,
Jińishkeniń úziler shaǵy. Сәуір болмай, тәуір болмас. Sáýir bolmaı, táýir bolmas. Сәуір болса, күн күркірер,
Күн күркіресе, көк дүркірер. Sáýir bolsa, kún kúrkirer,
Kún kúrkirese, kók dúrkirer. Бес тоғыста қар кетпес,
Үш тоғыста қар қалмас. Bes toǵysta qar ketpes,
Úsh toǵysta qar qalmas. Қыстың соңы - жеті тоғыс,
Көктем басы - бес тоғыс. Qystyń sońy - jeti toǵys,
Kóktem basy - bes toǵys. Жаз жарлынікі, қыс әлдінікі. Jaz jarlyniki, qys áldiniki. Сәуірдегі жауын -
сауып тұрған сауын. Sáýirdegi jaýyn -
saýyp turǵan saýyn. Сүмбіледе су суыр,
Таразыда таң суыр. Súmbilede sý sýyr,
Tarazyda tań sýyr. Ақырап ақырып келеді,
қарлы боранын шақырып келеді. Aqyrap aqyryp keledi,
qarly boranyn shaqyryp keledi. Қараша болмай, қар жаумас. Qarasha bolmaı, qar jaýmas. Қараша - қауыс,
Кәрі-құртаңды тауыс. Qarasha - qaýys,
Kári-qurtańdy taýys. Кешегі жылға бүгін сай,
Былтырғы құлын - биыл тай. Keshegi jylǵa búgin saı,
Byltyrǵy qulyn - bıyl taı. Өткен күнде белгі жоқ. Ótken kúnde belgi joq. Уақыт - көшкен керуен. Ýaqyt - kóshken kerýen. Өткен күннің бәрі ұмыт. Ótken kúnniń bári umyt. Жыл деген ат басын бұрғанша,
Ат деген аунап тұрғанша. Jyl degen at basyn burǵansha,
At degen aýnap turǵansha.
