Адам туралы 108
Адам - керуен, өмір - жол.
Adam - kerýen, ómir - jol.
Адам - түп ата, Хауа - түп ана.
Adam - túp ata, Haýa - túp ana.
Адам - тастай берік, гүлдей - нәзік.
Adam - tastaı berik, gúldeı - názik.
Адамның жүрген жері - абат.
Adamnyń júrgen jeri - abat.
Адамды кейде баршылық сынайды,
кейде жоқшылық сынайды. Adamdy keıde barshylyq synaıdy,
keıde joqshylyq synaıdy. Кісілікті кісі табиғатқа тартып туады. Kisilikti kisi tabıǵatqa tartyp týady. Сәулесі жоқ адамның бәрі соқыр. Sáýlesi joq adamnyń bári soqyr. Адам болып туған соң,
Адам болып өлу ләзім. Adam bolyp týǵan soń,
Adam bolyp ólý lázim. Әркімнің атар таңы, батар күні бар. Árkimniń atar tańy, batar kúni bar. Ат жақсысын мақта,
Адам жақсысын жақта. At jaqsysyn maqta,
Adam jaqsysyn jaqta. Жуас тананы патша мінеді,
Жуас адамды әркім іледі. Jýas tanany patsha minedi,
Jýas adamdy árkim iledi. Темір сырын отта танытады,
Адам сырын жоқта танытады. Temir syryn otta tanytady,
Adam syryn joqta tanytady. Жанашыры жоқ адам
Жал-құйрықсыз атпен тең. Janashyry joq adam
Jal-quıryqsyz atpen teń. Адамнан адам асса да,
Ғаламнан аспайды. Adamnan adam assa da,
Ǵalamnan aspaıdy. Адамның ана сүйегін, әке қанын,
Тәңірі жанын береді. Adamnyń ana súıegin, áke qanyn,
Táńiri janyn beredi. Бір адамның жаққан отына Он адам жылынады. Bir adamnyń jaqqan otyna On adam jylynady. Асыл адам
аз сөйлеп, көп тыңдайды. Asyl adam
az sóılep, kóp tyńdaıdy. Адам - адамға пана. Adam - adamǵa pana. Әр адамның өмірде өз орны бар. Ár adamnyń ómirde óz orny bar. Адамның үш қасиеті:
қайтпас қайрат,
нұрлы ақыл,
жылы жүрек . Adamnyń úsh qasıeti:
qaıtpas qaırat,
nurly aqyl,
jyly júrek . Адам - ардақты ат. Adam - ardaqty at. Адамына қарай сәлемі. Adamyna qaraı sálemi. Адам өзгенің қадірін өзі арқылы түсінеді. Adam ózgeniń qadirin ózi arqyly túsinedi. Адам адамға, жан кеудеге мейман. Adam adamǵa, jan keýdege meıman. Адам бір-біріне қонақ. Adam bir-birine qonaq. Адамға адам жат емес. Adamǵa adam jat emes. Адамның күні - адаммен. Adamnyń kúni - adammen. Адам жылқы мінезді. Adam jylqy minezdi. Адам ұйымшыл, мал үйіршіл. Adam uıymshyl, mal úıirshil. Адам қырықта - қылау, елуде - елік. Adam qyryqta - qylaý, elýde - elik. Адамнан үлкен ат жоқ,
Наннан үлкен ас жоқ. Adamnan úlken at joq,
Nannan úlken as joq. Адамның жүрген жері - гүлстан. Adamnyń júrgen jeri - gúlstan. Адам зоры - тоғын,
Жылқының зоры - соғым. Adam zory - toǵyn,
Jylqynyń zory - soǵym. Адамға адам керек әрбір жайда. Adamǵa adam kerek árbir jaıda. Адамға тойымшылық керек. Adamǵa toıymshylyq kerek. Адам көпке, мал шөпке тоқтайды. Adam kópke, mal shópke toqtaıdy. Адам - ала, мал - құла. Adam - ala, mal - qula. Адам аласы - ішінде,
Мал аласы - сыртында. Adam alasy - ishinde,
Mal alasy - syrtynda. Адам жаманнан жиренбей,
Жақсыны үйренбейді. Adam jamannan jırenbeı,
Jaqsyny úırenbeıdi. Адам мен адамның арасы жер мен көктей. Adam men adamnyń arasy jer men kókteı. Адамның жүзіне бақпа, сөзіне бақ. Adamnyń júzine baqpa, sózine baq. Адамның сырты алдамшы. Adamnyń syrty aldamshy. Адам көзі - таразы. Adam kózi - tarazy. Адам мен адамды сөзі мен көркі теңейді. Adam men adamdy sózi men kórki teńeıdi. Кісі қылығымен танылар. Kisi qylyǵymen tanylar. Адам туа жаман емес, жүре жаман. Adam týa jaman emes, júre jaman. Адам қатесіз болмас,
Көл бақасыз болмас. Adam qatesiz bolmas,
Kól baqasyz bolmas. Жуас кісі тыныштықты тілейді. Jýas kisi tynyshtyqty tileıdi. Адам көркі - шүберек,
Ағаш көркі - жапырақ. Adam kórki - shúberek,
Aǵash kórki - japyraq. Адам құлақтан азады, көңілден семіреді. Adam qulaqtan azady, kóńilden semiredi. Қадірлі кісі қартаймайды. Qadirli kisi qartaımaıdy. Адам өзінен кейінгілерді көріп қартаяды. Adam ózinen keıingilerdi kórip qartaıady. Ақылды адам айтқызбай біледі,
Ақсұңқар қаққызбай іледі. Aqyldy adam aıtqyzbaı biledi,
Aqsuńqar qaqqyzbaı iledi. Адам жайын ауылдасы білмейді,
істесі біледі. Adam jaıyn aýyldasy bilmeıdi,
istesi biledi. Адам жүрген жермен адам жүреді,
Біреу білмегенді біреу біледі. Adam júrgen jermen adam júredi,
Bireý bilmegendi bireý biledi. Адал адамның аты арып, тоны тозбас. Adal adamnyń aty aryp, tony tozbas. Ақ жүрек адам азбас. Aq júrek adam azbas. Ең ақылды адам - ел билеуден аулақ болған адам. Eń aqyldy adam - el bıleýden aýlaq bolǵan adam. Адаспаймын деген адам талтүсте адасады. Adaspaımyn degen adam taltúste adasady. Екі кісі бейім тұрса,
Есті кісі кейін тұрады. Eki kisi beıim tursa,
Esti kisi keıin turady. Ғалам - адам үшін,
Адам - ғалам үшін. Ǵalam - adam úshin,
Adam - ǵalam úshin. Он адам жүрген жерде із,
жүз адам жүрген жерде соқпақ,
мың адам жүрген жерде жол қалады. On adam júrgen jerde iz,
júz adam júrgen jerde soqpaq,
myń adam júrgen jerde jol qalady. Жылылық - күннен, мейірімділік - адамнан. Jylylyq - kúnnen, meıirimdilik - adamnan. Ойхой,дүние серуен,
Адам бір көшкен керуен. Oıhoı,dúnıe serýen,
Adam bir kóshken kerýen. Қағазға тіл бітірген - қалам,
Жансызға жан бітірген - адам. Qaǵazǵa til bitirgen - qalam,
Jansyzǵa jan bitirgen - adam. Бейтаныс адам - бітеу жаңғақ. Beıtanys adam - biteý jańǵaq. Алланың шайтанынан адамның шайтаны күшті. Allanyń shaıtanynan adamnyń shaıtany kúshti. Қисық қабырғадан қыңыр адам қиын. Qısyq qabyrǵadan qyńyr adam qıyn. Жылан шаққан адам ала жіпті аттамайды. Jylan shaqqan adam ala jipti attamaıdy. Айыр құйрық шаяннан,
Айыр тілді адам жаман. Aıyr quıryq shaıannan,
Aıyr tildi adam jaman. Болмас адам қырық бесінде жас болар,
Болар адам он бесінде бас болар. Bolmas adam qyryq besinde jas bolar,
Bolar adam on besinde bas bolar. Жаман арба жол бұзар,
Жаман адам ел бұзар. Jaman arba jol buzar,
Jaman adam el buzar. Адамнан адамның несі артық?
Бір-ақ ауыз сөзі артық;
Малдан малдың несі артық?
Бір-ақ асым еті артық. Adamnan adamnyń nesi artyq?
Bir-aq aýyz sózi artyq;
Maldan maldyń nesi artyq?
Bir-aq asym eti artyq. Қарау адам күншіл,
Мекер адам міншіл. Qaraý adam kúnshil,
Meker adam minshil. Жұмсақ ағаш құртқа жем,
Жуас адам жұртқа жем. Jumsaq aǵash qurtqa jem,
Jýas adam jurtqa jem. Екі аяқты адам түгіл,
Төрт аяқты мал да ақсайды. Eki aıaqty adam túgil,
Tórt aıaqty mal da aqsaıdy. Саналы адам сағыңды сындырмас,
Санасыз адам жағыңды тындырмас. Sanaly adam saǵyńdy syndyrmas,
Sanasyz adam jaǵyńdy tyndyrmas. Тауға тау қосылмас,
Адамға адам қосылар. Taýǵa taý qosylmas,
Adamǵa adam qosylar. Жасық адам жасына жетпей қартаяр,
Асыл адам жасына жетпей марқаяр. Jasyq adam jasyna jetpeı qartaıar,
Asyl adam jasyna jetpeı marqaıar. Ағаш қисығын тез түзетер,
Адам қисығын көр түзетер. Aǵash qısyǵyn tez túzeter,
Adam qısyǵyn kór túzeter. Бұтақ жайған ағаш қартаймайды,
Ұрпақ жайған адам қартаймайды. Butaq jaıǵan aǵash qartaımaıdy,
Urpaq jaıǵan adam qartaımaıdy. Мың адам салған көпірді бір адам бұзады,
Бір адамның жаққан отына мың адам жылынады. Myń adam salǵan kópirdi bir adam buzady,
Bir adamnyń jaqqan otyna myń adam jylynady. Бәйтерек бұтағымен,
Адам ұрпағымен жасайды. Báıterek butaǵymen,
Adam urpaǵymen jasaıdy. Адам баласы үрген мес секілді,
Аузын ашсаң, босап қоя береді. Adam balasy úrgen mes sekildi,
Aýzyn ashsań, bosap qoıa beredi. Темірді от,
ағашты мөр,
адамды сөз балқытады. Temirdi ot,
aǵashty mór,
adamdy sóz balqytady. Адам қатесіз болмайды,
От түтінсіз болмайды. Adam qatesiz bolmaıdy,
Ot tútinsiz bolmaıdy. Ақылсыз адам айқайлай,
Жан-жағын жайпай келеді.
Ақылды адам жай-жай,
Жан-жағын байқай келеді. Aqylsyz adam aıqaılaı,
Jan-jaǵyn jaıpaı keledi.
Aqyldy adam jaı-jaı,
Jan-jaǵyn baıqaı keledi. Адырында арқар көп,
Адамында дарқан көп. Adyrynda arqar kóp,
Adamynda darqan kóp. Адам баласы ит жанды. Adam balasy ıt jandy. Адамның жаны - Алланың аманаты. Adamnyń jany - Allanyń amanaty. Адамның қолы - гүл, маңдай тері - нұр. Adamnyń qoly - gúl, mańdaı teri - nur. Әлсіз кісі жағымпаз,
Кербез кісі қырымпаз. Álsiz kisi jaǵympaz,
Kerbez kisi qyrympaz. Үлкен десең, түйеге жүгін,
Сақалды десең, текеге жүгін.
Ақыл іздесең, адамға жүгін. Úlken deseń, túıege júgin,
Saqaldy deseń, tekege júgin.
Aqyl izdeseń, adamǵa júgin. Адам шыдағанға құрыш шыдамайды. Adam shydaǵanǵa qurysh shydamaıdy. Ашу қысқан адам Аллаға ала көзбен қарайды. Ashý qysqan adam Allaǵa ala kózben qaraıdy. Киіміне қарап қарсы алады,
Ақылына қарап шығарып салады. Kıimine qarap qarsy alady,
Aqylyna qarap shyǵaryp salady. Адамның аңырағаны - жуасығаны. Adamnyń ańyraǵany - jýasyǵany. Кісі жапа көрмей, опа көрмес. Kisi japa kórmeı, opa kórmes. Сөздің дауылы кетіп, самалы қалды.
Адамның жақсысы кетіп, жаманы қалды. Sózdiń daýyly ketip, samaly qaldy.
Adamnyń jaqsysy ketip, jamany qaldy. Сөздің көркі — мақал,
Ердің көркі - сақал.
Сақалы жоқ көселер - қасабалы тоқал. Sózdiń kórki — maqal,
Erdiń kórki - saqal.
Saqaly joq kóseler - qasabaly toqal. Адамның екінші табиғаты - әдет. Adamnyń ekinshi tabıǵaty - ádet. Немене, айтып — айтпай, дүние шолақ.
Адамның осы жүрген бәрі қонақ. Nemene, aıtyp — aıtpaı, dúnıe sholaq.
Adamnyń osy júrgen bári qonaq. Әркімнің өзіне лайық қалыбы бар. Árkimniń ózine laıyq qalyby bar. Адам жылап туады,
Жылап өледі. Adam jylap týady,
Jylap óledi. Барлық адамзат бір бауыр. Barlyq adamzat bir baýyr. Адамзат бірде теңіз, бірде самал. Adamzat birde teńiz, birde samal. Адамзат бүгін адам, ертең топырақ. Adamzat búgin adam, erteń topyraq. Ақыл - адам көрігі,
Ақылдың сабыр - серігі. Aqyl - adam kórigi,
Aqyldyń sabyr - serigi.
кейде жоқшылық сынайды. Adamdy keıde barshylyq synaıdy,
keıde joqshylyq synaıdy. Кісілікті кісі табиғатқа тартып туады. Kisilikti kisi tabıǵatqa tartyp týady. Сәулесі жоқ адамның бәрі соқыр. Sáýlesi joq adamnyń bári soqyr. Адам болып туған соң,
Адам болып өлу ләзім. Adam bolyp týǵan soń,
Adam bolyp ólý lázim. Әркімнің атар таңы, батар күні бар. Árkimniń atar tańy, batar kúni bar. Ат жақсысын мақта,
Адам жақсысын жақта. At jaqsysyn maqta,
Adam jaqsysyn jaqta. Жуас тананы патша мінеді,
Жуас адамды әркім іледі. Jýas tanany patsha minedi,
Jýas adamdy árkim iledi. Темір сырын отта танытады,
Адам сырын жоқта танытады. Temir syryn otta tanytady,
Adam syryn joqta tanytady. Жанашыры жоқ адам
Жал-құйрықсыз атпен тең. Janashyry joq adam
Jal-quıryqsyz atpen teń. Адамнан адам асса да,
Ғаламнан аспайды. Adamnan adam assa da,
Ǵalamnan aspaıdy. Адамның ана сүйегін, әке қанын,
Тәңірі жанын береді. Adamnyń ana súıegin, áke qanyn,
Táńiri janyn beredi. Бір адамның жаққан отына Он адам жылынады. Bir adamnyń jaqqan otyna On adam jylynady. Асыл адам
аз сөйлеп, көп тыңдайды. Asyl adam
az sóılep, kóp tyńdaıdy. Адам - адамға пана. Adam - adamǵa pana. Әр адамның өмірде өз орны бар. Ár adamnyń ómirde óz orny bar. Адамның үш қасиеті:
қайтпас қайрат,
нұрлы ақыл,
жылы жүрек . Adamnyń úsh qasıeti:
qaıtpas qaırat,
nurly aqyl,
jyly júrek . Адам - ардақты ат. Adam - ardaqty at. Адамына қарай сәлемі. Adamyna qaraı sálemi. Адам өзгенің қадірін өзі арқылы түсінеді. Adam ózgeniń qadirin ózi arqyly túsinedi. Адам адамға, жан кеудеге мейман. Adam adamǵa, jan keýdege meıman. Адам бір-біріне қонақ. Adam bir-birine qonaq. Адамға адам жат емес. Adamǵa adam jat emes. Адамның күні - адаммен. Adamnyń kúni - adammen. Адам жылқы мінезді. Adam jylqy minezdi. Адам ұйымшыл, мал үйіршіл. Adam uıymshyl, mal úıirshil. Адам қырықта - қылау, елуде - елік. Adam qyryqta - qylaý, elýde - elik. Адамнан үлкен ат жоқ,
Наннан үлкен ас жоқ. Adamnan úlken at joq,
Nannan úlken as joq. Адамның жүрген жері - гүлстан. Adamnyń júrgen jeri - gúlstan. Адам зоры - тоғын,
Жылқының зоры - соғым. Adam zory - toǵyn,
Jylqynyń zory - soǵym. Адамға адам керек әрбір жайда. Adamǵa adam kerek árbir jaıda. Адамға тойымшылық керек. Adamǵa toıymshylyq kerek. Адам көпке, мал шөпке тоқтайды. Adam kópke, mal shópke toqtaıdy. Адам - ала, мал - құла. Adam - ala, mal - qula. Адам аласы - ішінде,
Мал аласы - сыртында. Adam alasy - ishinde,
Mal alasy - syrtynda. Адам жаманнан жиренбей,
Жақсыны үйренбейді. Adam jamannan jırenbeı,
Jaqsyny úırenbeıdi. Адам мен адамның арасы жер мен көктей. Adam men adamnyń arasy jer men kókteı. Адамның жүзіне бақпа, сөзіне бақ. Adamnyń júzine baqpa, sózine baq. Адамның сырты алдамшы. Adamnyń syrty aldamshy. Адам көзі - таразы. Adam kózi - tarazy. Адам мен адамды сөзі мен көркі теңейді. Adam men adamdy sózi men kórki teńeıdi. Кісі қылығымен танылар. Kisi qylyǵymen tanylar. Адам туа жаман емес, жүре жаман. Adam týa jaman emes, júre jaman. Адам қатесіз болмас,
Көл бақасыз болмас. Adam qatesiz bolmas,
Kól baqasyz bolmas. Жуас кісі тыныштықты тілейді. Jýas kisi tynyshtyqty tileıdi. Адам көркі - шүберек,
Ағаш көркі - жапырақ. Adam kórki - shúberek,
Aǵash kórki - japyraq. Адам құлақтан азады, көңілден семіреді. Adam qulaqtan azady, kóńilden semiredi. Қадірлі кісі қартаймайды. Qadirli kisi qartaımaıdy. Адам өзінен кейінгілерді көріп қартаяды. Adam ózinen keıingilerdi kórip qartaıady. Ақылды адам айтқызбай біледі,
Ақсұңқар қаққызбай іледі. Aqyldy adam aıtqyzbaı biledi,
Aqsuńqar qaqqyzbaı iledi. Адам жайын ауылдасы білмейді,
істесі біледі. Adam jaıyn aýyldasy bilmeıdi,
istesi biledi. Адам жүрген жермен адам жүреді,
Біреу білмегенді біреу біледі. Adam júrgen jermen adam júredi,
Bireý bilmegendi bireý biledi. Адал адамның аты арып, тоны тозбас. Adal adamnyń aty aryp, tony tozbas. Ақ жүрек адам азбас. Aq júrek adam azbas. Ең ақылды адам - ел билеуден аулақ болған адам. Eń aqyldy adam - el bıleýden aýlaq bolǵan adam. Адаспаймын деген адам талтүсте адасады. Adaspaımyn degen adam taltúste adasady. Екі кісі бейім тұрса,
Есті кісі кейін тұрады. Eki kisi beıim tursa,
Esti kisi keıin turady. Ғалам - адам үшін,
Адам - ғалам үшін. Ǵalam - adam úshin,
Adam - ǵalam úshin. Он адам жүрген жерде із,
жүз адам жүрген жерде соқпақ,
мың адам жүрген жерде жол қалады. On adam júrgen jerde iz,
júz adam júrgen jerde soqpaq,
myń adam júrgen jerde jol qalady. Жылылық - күннен, мейірімділік - адамнан. Jylylyq - kúnnen, meıirimdilik - adamnan. Ойхой,дүние серуен,
Адам бір көшкен керуен. Oıhoı,dúnıe serýen,
Adam bir kóshken kerýen. Қағазға тіл бітірген - қалам,
Жансызға жан бітірген - адам. Qaǵazǵa til bitirgen - qalam,
Jansyzǵa jan bitirgen - adam. Бейтаныс адам - бітеу жаңғақ. Beıtanys adam - biteý jańǵaq. Алланың шайтанынан адамның шайтаны күшті. Allanyń shaıtanynan adamnyń shaıtany kúshti. Қисық қабырғадан қыңыр адам қиын. Qısyq qabyrǵadan qyńyr adam qıyn. Жылан шаққан адам ала жіпті аттамайды. Jylan shaqqan adam ala jipti attamaıdy. Айыр құйрық шаяннан,
Айыр тілді адам жаман. Aıyr quıryq shaıannan,
Aıyr tildi adam jaman. Болмас адам қырық бесінде жас болар,
Болар адам он бесінде бас болар. Bolmas adam qyryq besinde jas bolar,
Bolar adam on besinde bas bolar. Жаман арба жол бұзар,
Жаман адам ел бұзар. Jaman arba jol buzar,
Jaman adam el buzar. Адамнан адамның несі артық?
Бір-ақ ауыз сөзі артық;
Малдан малдың несі артық?
Бір-ақ асым еті артық. Adamnan adamnyń nesi artyq?
Bir-aq aýyz sózi artyq;
Maldan maldyń nesi artyq?
Bir-aq asym eti artyq. Қарау адам күншіл,
Мекер адам міншіл. Qaraý adam kúnshil,
Meker adam minshil. Жұмсақ ағаш құртқа жем,
Жуас адам жұртқа жем. Jumsaq aǵash qurtqa jem,
Jýas adam jurtqa jem. Екі аяқты адам түгіл,
Төрт аяқты мал да ақсайды. Eki aıaqty adam túgil,
Tórt aıaqty mal da aqsaıdy. Саналы адам сағыңды сындырмас,
Санасыз адам жағыңды тындырмас. Sanaly adam saǵyńdy syndyrmas,
Sanasyz adam jaǵyńdy tyndyrmas. Тауға тау қосылмас,
Адамға адам қосылар. Taýǵa taý qosylmas,
Adamǵa adam qosylar. Жасық адам жасына жетпей қартаяр,
Асыл адам жасына жетпей марқаяр. Jasyq adam jasyna jetpeı qartaıar,
Asyl adam jasyna jetpeı marqaıar. Ағаш қисығын тез түзетер,
Адам қисығын көр түзетер. Aǵash qısyǵyn tez túzeter,
Adam qısyǵyn kór túzeter. Бұтақ жайған ағаш қартаймайды,
Ұрпақ жайған адам қартаймайды. Butaq jaıǵan aǵash qartaımaıdy,
Urpaq jaıǵan adam qartaımaıdy. Мың адам салған көпірді бір адам бұзады,
Бір адамның жаққан отына мың адам жылынады. Myń adam salǵan kópirdi bir adam buzady,
Bir adamnyń jaqqan otyna myń adam jylynady. Бәйтерек бұтағымен,
Адам ұрпағымен жасайды. Báıterek butaǵymen,
Adam urpaǵymen jasaıdy. Адам баласы үрген мес секілді,
Аузын ашсаң, босап қоя береді. Adam balasy úrgen mes sekildi,
Aýzyn ashsań, bosap qoıa beredi. Темірді от,
ағашты мөр,
адамды сөз балқытады. Temirdi ot,
aǵashty mór,
adamdy sóz balqytady. Адам қатесіз болмайды,
От түтінсіз болмайды. Adam qatesiz bolmaıdy,
Ot tútinsiz bolmaıdy. Ақылсыз адам айқайлай,
Жан-жағын жайпай келеді.
Ақылды адам жай-жай,
Жан-жағын байқай келеді. Aqylsyz adam aıqaılaı,
Jan-jaǵyn jaıpaı keledi.
Aqyldy adam jaı-jaı,
Jan-jaǵyn baıqaı keledi. Адырында арқар көп,
Адамында дарқан көп. Adyrynda arqar kóp,
Adamynda darqan kóp. Адам баласы ит жанды. Adam balasy ıt jandy. Адамның жаны - Алланың аманаты. Adamnyń jany - Allanyń amanaty. Адамның қолы - гүл, маңдай тері - нұр. Adamnyń qoly - gúl, mańdaı teri - nur. Әлсіз кісі жағымпаз,
Кербез кісі қырымпаз. Álsiz kisi jaǵympaz,
Kerbez kisi qyrympaz. Үлкен десең, түйеге жүгін,
Сақалды десең, текеге жүгін.
Ақыл іздесең, адамға жүгін. Úlken deseń, túıege júgin,
Saqaldy deseń, tekege júgin.
Aqyl izdeseń, adamǵa júgin. Адам шыдағанға құрыш шыдамайды. Adam shydaǵanǵa qurysh shydamaıdy. Ашу қысқан адам Аллаға ала көзбен қарайды. Ashý qysqan adam Allaǵa ala kózben qaraıdy. Киіміне қарап қарсы алады,
Ақылына қарап шығарып салады. Kıimine qarap qarsy alady,
Aqylyna qarap shyǵaryp salady. Адамның аңырағаны - жуасығаны. Adamnyń ańyraǵany - jýasyǵany. Кісі жапа көрмей, опа көрмес. Kisi japa kórmeı, opa kórmes. Сөздің дауылы кетіп, самалы қалды.
Адамның жақсысы кетіп, жаманы қалды. Sózdiń daýyly ketip, samaly qaldy.
Adamnyń jaqsysy ketip, jamany qaldy. Сөздің көркі — мақал,
Ердің көркі - сақал.
Сақалы жоқ көселер - қасабалы тоқал. Sózdiń kórki — maqal,
Erdiń kórki - saqal.
Saqaly joq kóseler - qasabaly toqal. Адамның екінші табиғаты - әдет. Adamnyń ekinshi tabıǵaty - ádet. Немене, айтып — айтпай, дүние шолақ.
Адамның осы жүрген бәрі қонақ. Nemene, aıtyp — aıtpaı, dúnıe sholaq.
Adamnyń osy júrgen bári qonaq. Әркімнің өзіне лайық қалыбы бар. Árkimniń ózine laıyq qalyby bar. Адам жылап туады,
Жылап өледі. Adam jylap týady,
Jylap óledi. Барлық адамзат бір бауыр. Barlyq adamzat bir baýyr. Адамзат бірде теңіз, бірде самал. Adamzat birde teńiz, birde samal. Адамзат бүгін адам, ертең топырақ. Adamzat búgin adam, erteń topyraq. Ақыл - адам көрігі,
Ақылдың сабыр - серігі. Aqyl - adam kórigi,
Aqyldyń sabyr - serigi.
