Тіл туралы 90
Тіл тиексіз.
Til tıeksiz.
Тіл - көңілдің кілті.
Til - kóńildiń kilti.
Тіл тәтті, бауыр қатты.
Til tátti, baýyr qatty.
Тіл қылыштан өткір.
Til qylyshtan ótkir.
Тілде тиек жоқ, ауызда жиек жоқ.
Tilde tıek joq, aýyzda jıek joq.
Тілмен тікен де алады.
Tilmen tiken de alady.
Тіл ерді қабірге салар,
Нарды қазанға салар. Til erdi qabirge salar,
Nardy qazanǵa salar. Тілге шешен, іске мешел. Tilge sheshen, iske meshel. Ашынғанның тілі ащы. Ashynǵannyń tili aщy. Ашынған тілді, ашыққан ұры болады. Ashynǵan tildi, ashyqqan ury bolady. Тіс - тілдің қамалы. Tis - tildiń qamaly. Пілден тіл күшті. Pilden til kúshti. Піл көтермегенді тіл көтереді. Pil kótermegendi til kóteredi. Татуға - тіл, сұлуға - сұқ. Tatýǵa - til, sulýǵa - suq. Тексіздік - тілсіздіктен. Teksizdik - tilsizdikten. Ең тәтті де - тіл,
Ең ащы да - тіл, Eń tátti de - til,
Eń aщy da - til, Ең жұмсақ та - тіл,
Ең, қатты да - тіл. Eń jumsaq ta - til,
Eń, qatty da - til. Қу тіл - қоңылтақ етік. Qý til - qońyltaq etik. Ер қазынасы - жүрген із.
Ел қазынасы - көне көз.
Тіл қазынасы - ескі сөз. Er qazynasy - júrgen iz.
El qazynasy - kóne kóz.
Til qazynasy - eski sóz. Басқа пәле - тілден. Basqa pále - tilden. Қотыр қолдан, пәле тілден жұғады. Qotyr qoldan, pále tilden juǵady. Адам тілінен табады,
Сиыр мүйізінен табады. Adam tilinen tabady,
Sıyr múıizinen tabady. Тіл - ақылдың өлшемі. Til - aqyldyń ólshemi. Тіл буынсыз, ой түпсіз. Til býynsyz, oı túpsiz. Тілді ноқталасаң, басың сақталады. Tildi noqtalasań, basyń saqtalady. Жалақ кісі тілінен жазар,
Таз кісі қолынан жазар. Jalaq kisi tilinen jazar,
Taz kisi qolynan jazar. Тілмен бидай қуырады. Tilmen bıdaı qýyrady. Мал басынан байланады,
Адам тілінен байланады. Mal basynan baılanady,
Adam tilinen baılanady. Әдеп басы - тіл. Ádep basy - til. Ұзын шапан аяғыңа оралады,
Ұзын тіл мойныңа оралады. Uzyn shapan aıaǵyńa oralady,
Uzyn til moınyńa oralady. Тілмен байланған қолмен шешілмейді. Tilmen baılanǵan qolmen sheshilmeıdi. Он пәленің тоғызы - тілден. On páleniń toǵyzy - tilden. Тілмен түйілген тіспен шешілмейді. Tilmen túıilgen tispen sheshilmeıdi. Өткір тіл - дарын,
Ұзын тіл - жауың. Ótkir til - daryn,
Uzyn til - jaýyń. Тілі қышыған жерден тиді. Tili qyshyǵan jerden tıdi. Жыланның уы тісінде,
Адамның уы тілінде. Jylannyń ýy tisinde,
Adamnyń ýy tilinde. Жыланның тілі айыр,
Жылан мінезді адамның сөзі айыр. Jylannyń tili aıyr,
Jylan minezdi adamnyń sózi aıyr. Бал тамған тілден у да тамады. Bal tamǵan tilden ý da tamady. Кінәлінің тілі қысқа. Kináliniń tili qysqa. Сойыл жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес. Soıyl jarasy biter,
Til jarasy bitpes. Сүңгінің жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес. Súńginiń jarasy biter,
Til jarasy bitpes. Айтсам, тілім күйеді,
Айтпасам, ділім күйеді. Aıtsam, tilim kúıedi,
Aıtpasam, dilim kúıedi. Пенденің қарны тойса,
Тілінен ерік кетеді. Pendeniń qarny toısa,
Tilinen erik ketedi. Сүйреңдеген қызыл тіл
Сүйгеніңнен айырар,
Не жауыңды қайырар. Súıreńdegen qyzyl til
Súıgenińnen aıyrar,
Ne jaýyńdy qaıyrar. Жер астында жатқанды
Қазбай қарап, тіл табар. Jer astynda jatqandy
Qazbaı qarap, til tabar. Шешілмеген шиені
Тырнақ шешпес, тіл шешер. Sheshilmegen shıeni
Tyrnaq sheshpes, til shesher. Ат жүйрігі айырады,
Тіл жүйрігі қайырады. At júırigi aıyrady,
Til júırigi qaıyrady. Қол жүйрігі асқа,
Тіл жүйрігі басқа. Qol júırigi asqa,
Til júırigi basqa. Қызыл тіл - жанның мияты,
Абырой - ердің қуаты. Qyzyl til - jannyń mııaty,
Abyroı - erdiń qýaty. Ақын тілді, ат тұяқты келеді. Aqyn tildi, at tuıaqty keledi. Ақынның тілі қылыштан өткір,
Қылдан нәзік. Aqynnyń tili qylyshtan ótkir,
Qyldan názik. Ми ойлағанды тіл тындырады. Mı oılaǵandy til tyndyrady. Шешеннің тілі - шебердің бізі. Sheshenniń tili - sheberdiń bizi. Айтсаң, тілің күйеді,
Айтпасаң, дінің күйеді. Aıtsań, tiliń kúıedi,
Aıtpasań, diniń kúıedi. Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ. Bas kespek bolsa da,
Til kespek joq. Жаман көлдің суы ащы,
Жаман адамның тілі ащы. Jaman kóldiń sýy aщy,
Jaman adamnyń tili aщy. Некесіздің малы арам,
Тілсіздің дауы арам. Nekesizdiń maly aram,
Tilsizdiń daýy aram. Ашуың келсе, қолыңды тарт,
Айтпас жерде тіліңді тарт. Ashýyń kelse, qolyńdy tart,
Aıtpas jerde tilińdi tart. Тура тілімді тыя алмаймын,
Туғаныма сыя алмаймын. Týra tilimdi tyıa almaımyn,
Týǵanyma syıa almaımyn. Тілімнен көрейін бе,
Мінімнен көрейін бе? Tilimnen kóreıin be,
Minimnen kóreıin be? Бастың тазы жастықты былғар,
Тіл қотыры рулы елді былғар. Bastyń tazy jastyqty bylǵar,
Til qotyry rýly eldi bylǵar. Сыйларға асың болмаса,
Сипарға тілің болсын. Syılarǵa asyń bolmasa,
Sıparǵa tiliń bolsyn. Ішімдегінің бәрі тілімде,
Тілімдегінің бәрі түрімде. Ishimdeginiń bári tilimde,
Tilimdeginiń bári túrimde. Тіземнен сүріндірсең сүріндір,
Тек тілімнен сүріндірме. Tizemnen súrindirseń súrindir,
Tek tilimnen súrindirme. Тіл-аузым тасқа. Til-aýzym tasqa. Тілдің қадірін білмеген
Кімнің қадірін білмек. Tildiń qadirin bilmegen
Kimniń qadirin bilmek. Тіл дәмдіні ұнатар,
Көз әрліні ұнатар. Til dámdini unatar,
Kóz árlini unatar. Тіл - қақпа баққан ашулы арыстан. Til - qaqpa baqqan ashýly arystan. Тілде сүйек жоқ. Tilde súıek joq. Тілі бар халық - халық,
Тілі жоқ халық - балық. Tili bar halyq - halyq,
Tili joq halyq - balyq. Тіл - ұлттың жаны. Til - ulttyń jany. Тіл - ойдың шындығы. Til - oıdyń shyndyǵy. Тіл - елшінің қылышы. Til - elshiniń qylyshy. Тіл - көңілдің тілмашы. Til - kóńildiń tilmashy. Тіл - бұлбұл, сөз - бұлақ. Til - bulbul, sóz - bulaq. Тіл қаруы - сөз. Til qarýy - sóz. Тіл - әдеп басы. Til - ádep basy. Тіл сүйексіз, ерін жиексіз. Til súıeksiz, erin jıeksiz. Тілі бірді тілек,
Тілі басқаны жүрек қосады. Tili birdi tilek,
Tili basqany júrek qosady. Татуға тіл, сұлуға көз тиеді. Tatýǵa til, sulýǵa kóz tıedi. Адам көңілден азады,
Тілден жазады. Adam kóńilden azady,
Tilden jazady. Тіліңді тый - тісің сынбайды. Tilińdi tyı - tisiń synbaıdy. Көнектей басқа шүмектей тілің жау. Kónekteı basqa shúmekteı tiliń jaý. Тіріде жанға тыным жоқ,
Қызыл тілде буын жоқ. Tiride janǵa tynym joq,
Qyzyl tilde býyn joq. Жақсылық та, жамандық та тілден. Jaqsylyq ta, jamandyq ta tilden. Туған жер - тұғырың,
Туған тіл - Қыдырың. Týǵan jer - tuǵyryń,
Týǵan til - Qydyryń. Тілі екеудің ділі екеу. Tili ekeýdiń dili ekeý. Тілін білмеген түбін білмейді. Tilin bilmegen túbin bilmeıdi. Тіл - сезімнің, ойдың жанды көрінісі. Til - sezimniń, oıdyń jandy kórinisi. Тіл - бұлбұл,
Көңіл - бақша,
От - қорған. Til - bulbul,
Kóńil - baqsha,
Ot - qorǵan.
Нарды қазанға салар. Til erdi qabirge salar,
Nardy qazanǵa salar. Тілге шешен, іске мешел. Tilge sheshen, iske meshel. Ашынғанның тілі ащы. Ashynǵannyń tili aщy. Ашынған тілді, ашыққан ұры болады. Ashynǵan tildi, ashyqqan ury bolady. Тіс - тілдің қамалы. Tis - tildiń qamaly. Пілден тіл күшті. Pilden til kúshti. Піл көтермегенді тіл көтереді. Pil kótermegendi til kóteredi. Татуға - тіл, сұлуға - сұқ. Tatýǵa - til, sulýǵa - suq. Тексіздік - тілсіздіктен. Teksizdik - tilsizdikten. Ең тәтті де - тіл,
Ең ащы да - тіл, Eń tátti de - til,
Eń aщy da - til, Ең жұмсақ та - тіл,
Ең, қатты да - тіл. Eń jumsaq ta - til,
Eń, qatty da - til. Қу тіл - қоңылтақ етік. Qý til - qońyltaq etik. Ер қазынасы - жүрген із.
Ел қазынасы - көне көз.
Тіл қазынасы - ескі сөз. Er qazynasy - júrgen iz.
El qazynasy - kóne kóz.
Til qazynasy - eski sóz. Басқа пәле - тілден. Basqa pále - tilden. Қотыр қолдан, пәле тілден жұғады. Qotyr qoldan, pále tilden juǵady. Адам тілінен табады,
Сиыр мүйізінен табады. Adam tilinen tabady,
Sıyr múıizinen tabady. Тіл - ақылдың өлшемі. Til - aqyldyń ólshemi. Тіл буынсыз, ой түпсіз. Til býynsyz, oı túpsiz. Тілді ноқталасаң, басың сақталады. Tildi noqtalasań, basyń saqtalady. Жалақ кісі тілінен жазар,
Таз кісі қолынан жазар. Jalaq kisi tilinen jazar,
Taz kisi qolynan jazar. Тілмен бидай қуырады. Tilmen bıdaı qýyrady. Мал басынан байланады,
Адам тілінен байланады. Mal basynan baılanady,
Adam tilinen baılanady. Әдеп басы - тіл. Ádep basy - til. Ұзын шапан аяғыңа оралады,
Ұзын тіл мойныңа оралады. Uzyn shapan aıaǵyńa oralady,
Uzyn til moınyńa oralady. Тілмен байланған қолмен шешілмейді. Tilmen baılanǵan qolmen sheshilmeıdi. Он пәленің тоғызы - тілден. On páleniń toǵyzy - tilden. Тілмен түйілген тіспен шешілмейді. Tilmen túıilgen tispen sheshilmeıdi. Өткір тіл - дарын,
Ұзын тіл - жауың. Ótkir til - daryn,
Uzyn til - jaýyń. Тілі қышыған жерден тиді. Tili qyshyǵan jerden tıdi. Жыланның уы тісінде,
Адамның уы тілінде. Jylannyń ýy tisinde,
Adamnyń ýy tilinde. Жыланның тілі айыр,
Жылан мінезді адамның сөзі айыр. Jylannyń tili aıyr,
Jylan minezdi adamnyń sózi aıyr. Бал тамған тілден у да тамады. Bal tamǵan tilden ý da tamady. Кінәлінің тілі қысқа. Kináliniń tili qysqa. Сойыл жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес. Soıyl jarasy biter,
Til jarasy bitpes. Сүңгінің жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес. Súńginiń jarasy biter,
Til jarasy bitpes. Айтсам, тілім күйеді,
Айтпасам, ділім күйеді. Aıtsam, tilim kúıedi,
Aıtpasam, dilim kúıedi. Пенденің қарны тойса,
Тілінен ерік кетеді. Pendeniń qarny toısa,
Tilinen erik ketedi. Сүйреңдеген қызыл тіл
Сүйгеніңнен айырар,
Не жауыңды қайырар. Súıreńdegen qyzyl til
Súıgenińnen aıyrar,
Ne jaýyńdy qaıyrar. Жер астында жатқанды
Қазбай қарап, тіл табар. Jer astynda jatqandy
Qazbaı qarap, til tabar. Шешілмеген шиені
Тырнақ шешпес, тіл шешер. Sheshilmegen shıeni
Tyrnaq sheshpes, til shesher. Ат жүйрігі айырады,
Тіл жүйрігі қайырады. At júırigi aıyrady,
Til júırigi qaıyrady. Қол жүйрігі асқа,
Тіл жүйрігі басқа. Qol júırigi asqa,
Til júırigi basqa. Қызыл тіл - жанның мияты,
Абырой - ердің қуаты. Qyzyl til - jannyń mııaty,
Abyroı - erdiń qýaty. Ақын тілді, ат тұяқты келеді. Aqyn tildi, at tuıaqty keledi. Ақынның тілі қылыштан өткір,
Қылдан нәзік. Aqynnyń tili qylyshtan ótkir,
Qyldan názik. Ми ойлағанды тіл тындырады. Mı oılaǵandy til tyndyrady. Шешеннің тілі - шебердің бізі. Sheshenniń tili - sheberdiń bizi. Айтсаң, тілің күйеді,
Айтпасаң, дінің күйеді. Aıtsań, tiliń kúıedi,
Aıtpasań, diniń kúıedi. Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ. Bas kespek bolsa da,
Til kespek joq. Жаман көлдің суы ащы,
Жаман адамның тілі ащы. Jaman kóldiń sýy aщy,
Jaman adamnyń tili aщy. Некесіздің малы арам,
Тілсіздің дауы арам. Nekesizdiń maly aram,
Tilsizdiń daýy aram. Ашуың келсе, қолыңды тарт,
Айтпас жерде тіліңді тарт. Ashýyń kelse, qolyńdy tart,
Aıtpas jerde tilińdi tart. Тура тілімді тыя алмаймын,
Туғаныма сыя алмаймын. Týra tilimdi tyıa almaımyn,
Týǵanyma syıa almaımyn. Тілімнен көрейін бе,
Мінімнен көрейін бе? Tilimnen kóreıin be,
Minimnen kóreıin be? Бастың тазы жастықты былғар,
Тіл қотыры рулы елді былғар. Bastyń tazy jastyqty bylǵar,
Til qotyry rýly eldi bylǵar. Сыйларға асың болмаса,
Сипарға тілің болсын. Syılarǵa asyń bolmasa,
Sıparǵa tiliń bolsyn. Ішімдегінің бәрі тілімде,
Тілімдегінің бәрі түрімде. Ishimdeginiń bári tilimde,
Tilimdeginiń bári túrimde. Тіземнен сүріндірсең сүріндір,
Тек тілімнен сүріндірме. Tizemnen súrindirseń súrindir,
Tek tilimnen súrindirme. Тіл-аузым тасқа. Til-aýzym tasqa. Тілдің қадірін білмеген
Кімнің қадірін білмек. Tildiń qadirin bilmegen
Kimniń qadirin bilmek. Тіл дәмдіні ұнатар,
Көз әрліні ұнатар. Til dámdini unatar,
Kóz árlini unatar. Тіл - қақпа баққан ашулы арыстан. Til - qaqpa baqqan ashýly arystan. Тілде сүйек жоқ. Tilde súıek joq. Тілі бар халық - халық,
Тілі жоқ халық - балық. Tili bar halyq - halyq,
Tili joq halyq - balyq. Тіл - ұлттың жаны. Til - ulttyń jany. Тіл - ойдың шындығы. Til - oıdyń shyndyǵy. Тіл - елшінің қылышы. Til - elshiniń qylyshy. Тіл - көңілдің тілмашы. Til - kóńildiń tilmashy. Тіл - бұлбұл, сөз - бұлақ. Til - bulbul, sóz - bulaq. Тіл қаруы - сөз. Til qarýy - sóz. Тіл - әдеп басы. Til - ádep basy. Тіл сүйексіз, ерін жиексіз. Til súıeksiz, erin jıeksiz. Тілі бірді тілек,
Тілі басқаны жүрек қосады. Tili birdi tilek,
Tili basqany júrek qosady. Татуға тіл, сұлуға көз тиеді. Tatýǵa til, sulýǵa kóz tıedi. Адам көңілден азады,
Тілден жазады. Adam kóńilden azady,
Tilden jazady. Тіліңді тый - тісің сынбайды. Tilińdi tyı - tisiń synbaıdy. Көнектей басқа шүмектей тілің жау. Kónekteı basqa shúmekteı tiliń jaý. Тіріде жанға тыным жоқ,
Қызыл тілде буын жоқ. Tiride janǵa tynym joq,
Qyzyl tilde býyn joq. Жақсылық та, жамандық та тілден. Jaqsylyq ta, jamandyq ta tilden. Туған жер - тұғырың,
Туған тіл - Қыдырың. Týǵan jer - tuǵyryń,
Týǵan til - Qydyryń. Тілі екеудің ділі екеу. Tili ekeýdiń dili ekeý. Тілін білмеген түбін білмейді. Tilin bilmegen túbin bilmeıdi. Тіл - сезімнің, ойдың жанды көрінісі. Til - sezimniń, oıdyń jandy kórinisi. Тіл - бұлбұл,
Көңіл - бақша,
От - қорған. Til - bulbul,
Kóńil - baqsha,
Ot - qorǵan.
