Мақал "Көсем - қиында, шешен - жиында" дегенде, көсем мен шешеннің рөлдері мен жағдайларын сипаттайды.

1. **Көсем:** Дәл осы жерде "көсем" сөзі қиын жағдайларда немесе күрделі мәселелерді шешуде жетекшілік ететін адамды білдіреді. Яғни, көшбасшы, ұйымдастырушы, қиын сәттерде халықты жинап, бағыт беретін тұлға.

2. **Шешен:** "Шешен" сөзі, керісінше, көпшілік алдында, жиында сөз сөйлеп, адамдарды өз пікірлерімен, ойларымен әсерлендіре алатын адамды бейнелейді. Шешендер әдетте өз ойларын ашық және әсерлі түрде жеткізе біледі.

Осылайша, мақалда айтылғандай, көсемдер қиыншылықтарда табылып, бағындырып, жұртшылықтың сенімін ақтау үшін өз қабілеттерін көрсетеді, ал шешендер рәсімдер мен жиналыстарда өздеріне тән сөз саптауымен, әсерлілігімен ерекшеленеді. Мақалдан алынған нәтиже — әр адамның (көшбасшы мен шешеннің) өз орнында, өз уақытында тиімді әрекет ету қажеттілігі.