Тік тұрып, мейманыңа қызмет етер.
Аз беріп, көргенсізден қыз алсаң,
Байының қойнына бір жатқанын міндет етер.
Tik turyp, meımanyńa qyzmet eter.
Az berip, kórgensizden qyz alsań,
Baıynyń qoınyna bir jatqanyn mindet eter.
Мақалдың мағынасы:
Ескерту: Бұл мақалдың мағынасы жасанды интеллекттің көмегімен жасалды. Нақты мағынасын өздеріңіз тексеріп, қажет болған жағдайда түзетулер енгізіңіздер.
Бұл мақал ең алдымен қазақ халқының дәстүрлері мен тәрбие мәселелерін қозғайды. Мақалдың мағынасына келер болсақ:
1. **"Көп беріп, көргендіден қыз алсаң..."** - Егер адам өзіне лайық иесі бар, мәдениеті мен тәрбиесі жоғары, "көргенді" қызды таңдаса, онда ол қыз онымен бірге бола отырып, оның үйіне мейман келген кезде, оған қызмет етіп, оны құрметтейді. Мұндағы "көп беріп" дегені – өзінің мәдениеті мен білімін, отбасылық жағдайын, яғни, қыздың отбасына сыйластық, құрметпен таңдалғанын білдіреді.
2. **"...аз беріп, көргенсізден қыз алсаң..."** - Ол адамның түсінігі мен көзқарасы төмен, тәрбиесі жоқ, "көргенсіз" қызды таңдағаны туралы айтылып отыр. Мұнда "аз беріп" дегені – ол қыздың отбасына, ата-анаға деген құрметтің аздығы немесе мәдени тәрбиенің жеткіліксіздігі. Бұл жағдайда, қыз өзінің міндетін орындап, байының қойнында болуын ғана ойлап, қызмет етуді міндет деп есептемейді.
Негізінде, мақал әйел мен ер арасындағы қарым-қатынасты, тәрбиенің маңызын, отбасылық құндылықтарды, адамдар арасындағы сыйластықты көрсетуге бағытталған. "Көргенді" адаммен отбасы құру, ол адаммен арадағы сыйластық пен мәдениеттің жоғары болатынын, ал "көргенсіз" адаммен отбасы болу – ол жерде тәрбиесіздік пен құрметтің жоқтығын білдіреді.
#Әйел заты туралы
