"Ұқсамасаң тумағыр" — бұл мақал адамдардың, олардың іс-әрекеттерінің, мінез-құлықтарының және сыртқы келбетінің бір-бірімен ұқсастығын немесе айырмашылығын білдіреді. Мақалдың мағынасы, егер адам белгілі бір үлгіге, стандартқа немесе жоғары бағаланатын сипаттарға ұқсамаса, онда ол өзінің тумысынан немесе табиғатынан сол нәрсенің (мысалы, талант, сұлулық, арқылы) қағидаларын түсінуі қиын болуы мүмкін дегенді меңзейді.

Бұл мақал негізінен адамның табиғи ерекшеліктері мен әлеуметтік орта арасындағы байланысты көрсетуге арналған. Егер адам белгілі бір ортада тумаған болса, оның сол ортада кездесетін мінез-құлық немесе ережелерге сәйкес болмауы мүмкін.

Ал жалпы алғанда, "Ұқсамасаң тумағыр" — бұл "әркім өз жерінде, өз ортасында ғана жақсы" немесе "адамды оның шыққан тегінен, ортасынан бөліп қарауға болмайды" деген идеяны білдіруі де мүмкін.