"Қызға қырық жерден тыйым, қырық үйден қарауыл" деген мақал қазақ қоғамындағы қыз баланың тәрбиесіне, оның адамдардан, әсіресе, ер адамдардан қорғалуы қажеттілігіне қатысты.

Мақалдың мағынасы бойынша, қыз балаларға көптеген тыйымдар мен шектеулер қойылады. Яғни, қызды әр түрлі жағымсыз жағдайлардан, соның ішінде жаман әсерлерден немесе теріс ықпалдардан қорғау керек. "Қырық жерден тыйым" дегенде, қыз бала үшін әртүрлі салада, әртүрлі жағдайларда не істеуге болмайтындығын көрсету, ескертулер мен ережелерді орындау қажеттілігі меңзеледі.

Ал "қырық үйден қарауыл" дегенде, қызды сыртқы қауіп-қатерлерден қорғау үшін, оған барған жердің бәрінде бақылау болуы тиіс; яғни, оның қауіпсіздігі мен абыройын күзету үшін қоғамның рөлі зор.

Қорыта айтқанда, бұл мақалда қыз баланың тәрбиесі, мәдениетке сай өмір сүруі, және жалпы қоғам тарапынан оған деген қорғаныс көрсету қажеттілігіне көңіл бөлінеді.