қазақ емес, сарт білер;
Тас айылдың батқанын
иесі емес, ат білер;
Ер жігіттің қадірін
жақыны емес, жат білер.
qazaq emes, sart biler;
Tas aıyldyń batqanyn
ıesi emes, at biler;
Er jigittiń qadirin
jaqyny emes, jat biler.
Мақалдың мағынасы:
Ескерту: Бұл мақалдың мағынасы жасанды интеллекттің көмегімен жасалды. Нақты мағынасын өздеріңіз тексеріп, қажет болған жағдайда түзетулер енгізіңіздер.
Бұл мақал үш түрлі мысал арқылы адамның, қоғамның, және елдің қадірін, бағасын сырттан келген немесе бөтен адам ғана түсіне алатынын айтады.
1. **"Қорғанды шаһар қаласын, қазақ емес, сарт білер":** Мұнда "қорғанды қала" дегеніміз - қазақ жеріндегі қорғаныс принциптері мен мәдениеті, яғни, өз жерінің, өз тарихының және өзінің маңыздылығын біліп, бағалай алатын тек қазақ халқы емес, басқа халықтар да сол мағынаны тереңінен түсінеді деген идея жатыр.
2. **"Тас айылдың батқанын иесі емес, ат білер":** Тас айыл - бұл қақпаның, дәліздің немесе жолдың белгісі. Ондағы "иесі" сөзінің астарында адамның өзіне тән құндылықтарын көре алмай, сезінбейтіндігі көрсетілген. "Ат білер" дегеніміз - жаужүрек, батыл адамдар, яғни, олар жол мен бағытты көре алатын және бағалай алатындар.
3. **"Ер жігіттің қадірін жақыны емес, жат білер":** Бұл жерде қайсыбір адамның шынайы қадірі мен мән-мағынасы, оның жақындары немесе туыстары тарапынан емес, бөтен адамдар, жат ел немесе жат дін өкілдері тарапынан түсініліп, бағалануы мүмкіндігі айтылады. Яғни, адамды оның ерлігін, ақылдылығын, адал қасиетін көптеген адамдар ғана емес, тіпті бөтен адамдар да жоғары бағалай алатыны көрсетіледі.
Жалпы, мақалдың негізгі идеясы: адамның немесе қоғамның шынайы қадірі мен маңыздылығын кейде жақындары немесе туған-туыстары емес, бөгде адамдар танитын дегенді білдіреді.
#Азамат, жігіт, ер туралы #Жылқы (ат) туралы #Ауыл туралы
