Бұл мақалда табиғаттағы және адам өміріндегі өзгерістер мен әсерлер туралы айтылған. "Көлді жел қозғайды" деген бөлігінде желдің көлдің бетінде толқындар туғызатыны, яғни сыртқы факторлардың табиғатқа әсер ететіні көрсетілген. Ал "Ойды сез қозғайды" дегенінде, адамның ойы мен сезімдері арасындағы байланысты меңзейтін сияқты. Яғни, адамның сезімдері мен эмоцияларына негізделген ойлары оларды қозғай отырып, өзгерістер мен әсерлер туғызады.

Жалпы, мақалда айтылмақ ой – адамның өмірінде сыртқы әлем мен ішкі сезімдер арасындағы өзара байланыс, өзгерістер мен қозғаушы күштердің әсері. Сыртқы жағдайлар біздің ішкі әлемімізге әсер етеді және керісінше, біздің көңіл-күйіміз бен ойларымыз да айналамыздағы дүниеге әсерін тигізеді.