Мақал "Жұтқан жұтамас" деген тіркесте адам өзіне тиесілі нәрсені, мүлкін, немесе көңілінен шыққан жағдайды ешқашан жоғалтпайды, яғни оған басқалар иелік ете алмайды немесе оны тартып ала алмайды деген мағынада.

Бұл мақалда "жұтқан" сөзі адамның басынан өткен, бірақ қолынан кеткен нәрсесі, ал "жұтамас" сөзі оны жоғалту, жақсы нәтижесіз қалу дегенді білдіреді. Мақал жалпы өмірде, келісімдерде немесе қатынастарда берілген мүмкіндіктерді, алған білімдер мен тәжірибені ешкімнің тартып ала алмайтынын түсіндіреді.

Оның үстіне, бұл мақалды өмірлік сабақ ретінде де қарастыруға болады: адам өз мақсаттарына, алған білімдеріне, өткір тәжірибелеріне үлкен мән беріп, оларды бағалауы қажет.