"Жүгірген жетпес, бұйырған кетпес" мақалында табиғаттың заңдылықтары мен адам баласының тағдырын айқындайтын күштер туралы айтылған. Мұндағы "жүгірген жетпес" деген тіркес, адам не істесе де, қандай мақсаттарға жүгіріп, тырысып жатса да, ол кейде діттеген мақсатына жете алмауы мүмкін. Ал "бұйырған кетпес" дегені, адамның тағдырына жазылған нәрселердің, яғни, оны күту арқылы қол жеткізілетін нәрселердің айырылмайтындығын білдіреді.

Негізінен, бұл мақал адамның күш-жігері мен ерік-жігерінің маңыздылығын, бірақ сонымен бірге тағдырдың өз заңдары мен берілген мүмкіндіктерінің де бар екенін атап көрсетеді. Кейде асығыс әрекет жасау емес, сабырлық пен күту маңыздырақ болып жатады.