Жеті жұрттың қамын жер.
Би болмаған би болса,
Құлақ-миын шағып жер.
Jeti jurttyń qamyn jer.
Bı bolmaǵan bı bolsa,
Qulaq-mıyn shaǵyp jer.
Мақалдың мағынасы:
Ескерту: Бұл мақалдың мағынасы жасанды интеллекттің көмегімен жасалды. Нақты мағынасын өздеріңіз тексеріп, қажет болған жағдайда түзетулер енгізіңіздер.
Бұл мақал қазақ қоғамындағы бидің, яғни әділ төрешінің рөлін, оның маңызды міндеттерін және жауапкершілігін көрсетеді.
"Жеті атасы би болған" деген жолда, егер ата-бабасының ішінде бірнеше биді болса, онда бұл адам құқық, әділдік пен халықтың мүддесін қорғауға қабілетті деген ұғымды білдіреді. Яғни, би болу — тек белгі бір лауазым емес, тарихи жауапкершілік.
"Жеті жұрттың қамын жер" деген жол, бидің міндеті халықтың, яғни көпшілік қоғамның мәселелері мен сұраныстарына жауап беру, оларды қорғау екенін білдіреді. Бидің шешімдері халықтың жағдайына әсер етеді, сондықтан ол әрқашан әділ, парасатты болуы тиіс.
"Би болмаған би болса, құлақ-миын шағып жер" деген жерінде, егер нағыз би болмаса, яғни әділдік пен білімнен мақұрым, халықтың мәселелерін түсінбейтін адам болса, оның әрекеттері зиян тигізеді және қоғам үшін ауыр салмақ болады.
Осылайша, мақал бидің қоғамдағы рөлін, жауапкершілігін және халықтың мүддесін қорғаудағы маңыздылығын көрсетеді. Билер халықтың атынан әрекет етіп, олардың сенімдерін ақтау керек.
#Би - шешендік туралы #Жер туралы
