Бұл мақал адамның көңіл күйі мен эмоцияларына байланысты өзгерістерді сипаттайды. "Көңілім келсе, көлдеймін" деген жолда, адамның көңіл-күйі көтеріңкі, қуанышты, шабытты болған кезде, ол өзімен және айналасындағы адамдармен толыққанды, бақытты, тыныштықта өмір сүріп жатқанын білдіреді. Яғни, көл сияқты тыныш, кең, жұмақтай.

Ал "Көңілім келмесе, шөлдеймін" деген жолда, көңіл-күйі төмен, қайғылы немесе күйзеліске ұшыраған кезде, адамның ішкі жағдайы жаман, тіпті таусылған немесе наразылықты сезінуі мүмкін. Шөлдеу - адамның қажеттілік сезінетін, ауыз суға зәру болғанын білдіреді, бұл жерде психологиялық жағымсыз жағдайды көрсетеді.

Жалпы, бұл мақал көңіл-күйдің адамның өміріне, айналасындағы жағдайларға, қарым-қатынасына қалай әсер ететінін баяндайды. Адамдардың эмоциялары мен психологиялық хал-ахуалдары олардың іс-әрекеттері мен өміріне үлкен әсер етеді.