"Қарақұрт жеген қой семіреді" мақалында елдің өміріндегі немесе табиғаттағы белгілі бір құбылыстардың арасындағы байланысты білдіретін философиялық ой жатыр.

Мақалдағы "қарақұрт" – жамандық, қиындық, немесе жағымсыз нәрсе ретінде қабылданса, "қой" – бейшара, қорғансыз, немесе әлсіз жаратылыс ретінде сипатталады. "Семіреді" деген сөз, әдетте, жақсы нәрселер, яғни табыс, жетістік немесе баю деген мағынада қолданылады.

Осылайша, мақалдың жалпы мағынасы: кейде жаман немесе қиын жағдайлардың өзі, егер онымен дұрыс күресіп, сабақ алып, тәжірибе жинақтасақ, жақсы нәтижеге алып келуі мүмкін дегенді білдіреді. Яғни, қиындықтарды жеңу арқылы адам немесе қоғам дамып, жетілуі мүмкін.