"Арғын - адыр, қыпшақ - шадыр" мақалында арғын және қыпшақ қазақ халқының екі ірі тайпасын білдіреді. "Адыр" - биік, аласа таулар мен батпақты жерлерді, табиғаттың қатал, әрі қиын жағдайларын меңзейді. Ал "шадыр" - жайлы, ашық, кең дала немесе шөлді, кеңістікті білдіреді.

Бұл мақалда арғындардың, яғни түркі тайпаларының, мықты, қайратты, әрі қиындықтарды жеңуге жарамды екенін, ал қыпшақтардың көбірек түрленуге, кең кеңістікке бейім, жағдайларға лайықтасуға икемді екенін білдіреді.

Демек, мақалада әр тайпаның өзіндік ерекшеліктері мен ерекшеліктері салыстырылады, сонымен қатар, әрқайсысының өмір сүру жағдайларына байланысты кеткен жолдары мен қасиеттері туралы ой айтылады.