"Жол азабы - көр азабы" мақалында жолдың қиындығы мен қиындықтарды бастан кешірудегі азаптар бейнеленген. Бұл мақала адамның өмірдегі түрлі жолдарын, яғни таңдауларын, талпыныстарын, қиыншылықтарын адамдардың жеке тәжірибесімен салыстырады.

"Жол азабы" дегеніміз – ұзақ сапарларда, күрделі жағдайларда немесе қиындықтарға тап болғанда сезінетін қиындықтар мен күйзелістер. Ал "көр азабы" дегеніміз – сол қиындықтарды бастан өткеру, яғни өмірдің қатты сәттерінде, сынақтарында немесе қиындықтарында тартатын азаптарды білдіреді.

Осылайша, мақалдың негізгі мағынасы: өмір жолында кездесетін қиындықтар мен сынақтарды өткеруде адамға оңай болмайтынын, ал осы жолдағы тұрақтылық пен төзімділік маңызды екенін айтып отыр. Яғни, жолдың қиындығы – өмірдің өзінде кездесетін қиындықтардың бірі деп түсінуге болады.