"Жарқанатқа жарық қас" мақалында жарқанаттың жарықтан қорқатын, яғни жарық оның табиғатына жат нәрсе екенін білдіреді. Мақал символикалық түрде, адамның немесе жан-жануардың табиғатына жат нәрселерден, жағдайлардан, немесе мінез-құлықтардан қашып, өзін қорғауға талпынатынын көрсетеді.

Бұл мақал адамдардың кейбір жағдайларда өз табиғатына, сипатына сәйкес келмейтін нәрселерден алыстауын, соған сәйкес өмір сүріп, өз бетімен дамуын білдіреді. Мәселен, егер адам белгілі бір ортада немесе жағдайда өзін жайсыз сезінсе, ол сол ортадан шығуға, не болмаса өзіне қолайлы жағдай жасауға тырысады.