Ханды Құдай ұрғаны - халқымен жау болғаны.
Биді Құдай ұрганы - билігі дау болғаны.
Латын әліпбиінде:
Handy Qudaı urǵany - halqymen jaý bolǵany.
Bıdi Qudaı urgany - bıligi daý bolǵany.

Мақалдың мағынасы:

Ескерту: Бұл мақалдың мағынасы жасанды интеллекттің көмегімен жасалды. Нақты мағынасын өздеріңіз тексеріп, қажет болған жағдайда түзетулер енгізіңіздер.

Бұл мақал түсінік бойынша, халықтың мүддесі мен биліктің әділдігі арасындағы байланыс туралы хабар береді.

"Ханды Құдай ұрғаны - халқымен жау болғаны" деген жолда ханның (яғни билеушінің) әділдігі мен халқына деген қатынасы қарастырылған. Егер хан халықтың мүддесін қорғап, әділ шешімдер қабылдамаса, онда ол халыққа жау болып шығады. Мұндай жағдайда хан Құдай тарапынан "жазаланады", яғни құдайдың берген жауапкершілігін дұрыс орындамаса, оның билігіне қауіп төнеді.

"Биді Құдай ұрганы - билігі дау болғаны" деген жолда бидің (яғни судьяның немесе заң шығарушының) билігіне қатысты айтылады. Егер биді халық арасында дау-дамай, әділетсіздік немесе қарсылық болса, онда оның шешімдері мен билігі сынға алынады. Құдайдың "ұрғаны" – бұл бидің жұмысындағы кемшіліктер мен халықтың наразылығын білдіретін символикалық түрде айтылған.

Осылайша, мақалдың негізінде халықтың мүддесі мен биліктің әділдігі төңірегінде терең ой бар: билеуші мен бидің халықпен қарым-қатынасы кездейсоқ емес, егер олар халықтың игілігін ойламаса, онда олардың билігіне сынау мен қарсы шығу болады.


#Хан туралы