Мақал "Жарлының жалғыз тоқтысын қасқыр жейді" дегенде, ең алдымен кедей адамдардың, немесе жағдайы жоқтардың, жиі қиындықтарға тап болатыны айтылады. Мұндағы "жарлы" - кедей, ал "жалғыз тоқты" - оның қолындағы бірден-бір құнды нәрсесі. "Қасқыр" - сырттан келетін қауіп-қатер немесе байлар, өз利益ін көздегендер.

Мақалдың негізгі мағынасы - әлсіздердің, кедей адамдардың, өзара тірраструктурасы жоқ кезде, оларды ауыртпалықтар мен қиындықтар шабуылы ықтимал екендігін көрсетеді. Яғни, кедей адамдардың мүлдем қолында не бар, соны да қорғау қиын, ал ондай жағдайларда байлар не болмаса қауіпті адамдар оларға зиян тигізуі мүмкін.