"Тойған қонақтың екі көзі жолда болар" деген мақалда қонақтың көңіл-күйі мен оның үй иесіне қатысты ойлары туралы айтылады. Бұл сөздердің мақсаты – тойған, яғни тамақтанған немесе көңілін көтерген адамның өзінің шынайы көңіл күйінің сыртында, жаңа бір жерге немесе жаңа бір тәжірибеге қызығушылық танытуы мүмкін екенін білдіреді.

Мақалдың мағынасы сол, егер адам тойып, көңіл күйі көтерілген болса, оның ойлары, назар-көзі, жаңа әсерлер мен мүмкіндіктерге бағыттау табуы мүмкін. Нәтижесінде, қонақ үйдің иесіне, оның жағдайына толық көңіл бөлмей, өзіне қызық нәрселерді іздеп кетуі мүмкін деген ойды білдіреді. Яғни, тойған, мәз-мейрам болған адам басқа нәрселерді ойлап, күлкі немесе көңіл көтеру іздеуі әбден мүмкін.

Сондықтан, бұл мақал - қонақтардың көңіл-күйі мен қызығушылықтары, олардың жүріс-тұрысы мен қонақжайлылық туралы тереңірек ойлауға шақырады.