Мақал "Шаршап жүріп мінген есек аттай болар" деген фраза адамның қажыған, әбден шаршаған жағдайын сипаттайды. Бұл мақал адамның еңбек етіп, ұзақ уақыт бойы жұмыс істегеннен кейінгі қажуын, немесе қажығандығын көрсетуге арналған.

Басқа сөзбен айтқанда, бұл мақалда шаршаған адамның істеген жұмысының нәтижесінде, жаңа бір деңгейге көтерілуі немесе жетістіктерге жетуі мүмкін екендігі меңзеледі. Есек – еңбекқорлықтың символы болып табылады, ал "мінген" сөзі адамның қажырлы еңбегінің нәтижесі ретінде ұғынылады.

Демек, мақалда еңбек пен қажырлы жұмыс арқылы қандай да бір нәтижеге жететіндігі туралы ой жеткізіледі. Жұмыс істеп, қажылып, шаршап жүрсе, ол адамның біраз уақытта қол жеткізетін нәтижесі болады дегенді білдіреді.