Бұл мақал адамның өмірлік тәжірибесіне, жағдайына байланысты. "Жазда қонысыңды дөңге сал" дегені жаз мезгілінде, яғни көктем мен жаздың жайлы кезеңдерінде, адам жақсы әрі қауіпсіз орындарға, мәселен, биік жерлерге (дөңге) қоныс тебу керектігін білдіреді. Ал "Қыста қонысыңды көңге сал" дегені қыс мезгілінде, қиындықтар мен суықтар кезінде, ең бастысы, жылы және қауіпсіз ортада болу қажеттігін меңзейді.

Мақалдың негізгі идеясы – адам жас кезінде неғұрлым жоғарғы, жайлы және қауіпсіз жағдайларға ұмтылу керек, ал қиын уақтыларда немесе жастығымен бірге келген сынақтарда тұрақтылық пен қауіпсіздікке ие болу керек дегенді білдіреді. Осылайша, адам өмірінде әр кезеңнің талаптарына сай әрекет етіп, өзін қорғау жолдарын іздеуі керектігін көрсетеді.