"Жалаңқия жартаста ешкі жүреді" деген мақал қазақ халқының табиғатқа, дала өміріне байланысты айтылған. Бұл мақалды кейде «ешкі қиналмайтын жерге, немесе бар тамырын жаратын жағдайға» байланысты пайдаланады. Мұнда жалаңқия жартастың жоғары, қиын жер екені белгілі, ал ешкі - тауға шыққанды жақсы көретін, мықты әрі икемді жануар.

Мақалдың мағынасы - қиын, немесе қауіпті жағдайларда тек мықты, икемді және төзімді адамдар ғана жүре алатынын білдіреді. Тоқ етерін айтқанда, өмірде қиыншылықтарды жеңіп, алға жылжу үшін табандылық, қажыр-қайрат керек екенін меңзейді.