"Тар есік, тар босаға" деген мақал адамның мүмкіншіліктерінің, жағдайының шектеулі екендігін білдіреді. Тар есік және тар босаға бір нәрсені өткізуге немесе өтудің шектеулі екендігін көрсетеді. Яғни, егер жағдайлар, мүмкіндіктер шектеулі болса, онда адамның ой-өрісі, мақсаттары немесе жетістіктері де шектеледі.

Бұл мақал, әсіресе, адамның қоршаған ортадағы жағдайларын, соның ішінде әлеуметтік немесе экономикалық жағдайларын ескере отырып, өмірде қол жеткізілетін нәрселерді бейнелейді. Шектеулі мүмкіндіктер, көбінесе, адамның дамуына, жетістіктеріне кедергі келтіретінін аңғартады.