"Боқ жемес ит болмайды" деген мақал қазақ тілінде "жаман нәрсені істемесе, жаман болмайды" деген мағынада қолданылып, бәрінің белгілі бір себептері мен салдары болуы керектігін білдіреді. Яғни, егер ит (немесе кез келген басқа жануар) боқты жемесе, онда ол жаман, лас, ауру нәрсеге ұшырамайды. Бұл мақал адамның немесе нәрсенің әрекеттерінің нәтижесіне, олардың не істеп, не істемейтіндігіне байланысты екенін көрсетеді.

Мысалы, біреу теріс әрекетке барса, оның соңы жаман болатынын немесе жаман әсерлерге ұшырататынын меңзейді. Сондай-ақ, бұл мақал өмірдегі белгілі бір нәрселердің табиғи заңдылықтарын да білдіруі мүмкін: сыйластық, жауапкершілік және дұрыс әрекеттердің нәтижесінде жақсы нәтижелерге қол жеткізуге болатынын айтады.