Бұл мақал адамның өмірдегі түрлі жағдайларға байланысты ойлау және әрекет ету тәсілдерін сипаттайды.

"Аштың ақылы тамағында" деген тіркес, аш адам азық-түлік туралы ойлайтынын, яғни оның басты назарында тыныс алу мен тамақтану мәселесі тұрғанын білдіреді. Аш адамның ойы тек тамаққа бағытталғандықтан, ол басқа мәселелерге назар аудара алмайды.

"Жаяудың ақылы табанында" деген сөздер, жаяу жүрген адамның жол мен бағыттан басқа еш нәрсені ойламайтынын аңғартады. Ол тек жүріп өткен жолына және табанының жайлылығына алаңдайды.

Бұл мақалдың түйіні — адамның назар аудару және ойлау қабілеті оның нақты жағдайымен тығыз байланыста. Яғни, адамның әлеуметтік, экономикалық немесе физикалық жағдайы оның ақыл-ой деңгейін, шешім қабылдауын және жалпы өміріне әсер ететін барлық нәрсені анықтайды.