Бұл мақал қазақ әдебиетінде кеңінен қолданылатын нақыл сөздердің бірі. Оның мағынасы мынадай:

- "Ауыз - дарбаза": Ауыз - адамның ой-пікірін, сезімдерін білдіретін құрал. Дарбаза (қақпа) - бір нәрсенің кіріске немесе шығуға арналған орны. Яғни, адам өз ойларын, сөздерін ауыз арқылы жеткізеді, ал ауыз - сол ойлардың "дарбазасы".

- "Сөз - самал": Сөз - адам тілінен шығып, қоғамға, ортаға тарайтын күшті құрал. Самал - желдің тыныш әрі жеңіл түрі. Сөздің самал ретінде қабылдануы - оның адамдар арасында жайылып, әсер етуі, жүректерге жетуі.

- "Құдай ұрғанда не амал?": Бұл бөлігіндегі "Құдай ұрғанда" - Алла Тағаланың тағдыры, яғни адам өмірінде болатын тосын жәйттер, күтпеген жағдайлар, қиындыктар. "Не амал?" - не істеу керек, қандай әрекет жасауға болады?

Жалпы, мақал адам сөзінің құдіретін, оның маңызды рөлін білдіреді, бірақ өмірде болатын қиындықтар мен күтпеген жағдайларға кімінің немесе не істей алатынын есімізге салады. Яғни, сөз маңызды, бірақ одан асып, кейде тағдырдың қолынан не келетінін де естен шығармауымыз керек.